Kategori: Makaleler

Merhaba, bugün birlikte merak ettiğimiz bir konuyu bilimsel bir mercekten ele alıyoruz: “Lübnan’da Türk var mı?”. Kimlik, göç, tarih ve sosyal bağlamlar üzerinden ilerleyerek sade ve anlaşılır bir dilde bu sorunun izini süreceğiz. Lübnan’da Türk Kimliği Ne Anlama Gelir? Lübnan bağlamında “Türk olmak” iki farklı anlam taşıyabilir: birincisi, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığına sahip olmak ya da Türkiye kökenli olmak; ikincisi ise tarihsel olarak Osmanlı döneminden kalma ya da Türkçe konuşan azınlık gruplarına ait kimliklerden bahsetmektir. Bilimsel araştırmalar, Lübnan’daki “Türkiye kökenli / Türk kökenli” toplulukların varlığını belgelendiriyor. Örneğin Lübnan Türkmenleri olarak adlandırılan halk, Türkçe geçmişe ve Türk köken iddialarına sahip. ([Vikipedi][1]) Bu…

Gemi güvertesinde durup denizin mavisiyle gökyüzünün ufukta buluştuğu o o eşsiz manzaraya baktığımda, her şeyin sorunsuz yürümesini sağlayan küçük kahramanlardan birinin kim olduğunu merak ettim: Güverte Lostromosu. Bilimsel merakımla bu pozisyonun ne kadar işlevsel olduğunu, görev tanımından eğitim yoluna, teknik ayrıntılarından denizdeki zorluklarına kadar araştırdım. Şimdi herkesin anlayabileceği şekilde bu mesleği ele alalım. Güverte Lostromosu Ne İş Yapar? Güverte lostromosu, geminin güverte bölümünde yer alan mürettebatı yönlendiren, bakım‑onarım süreçlerini takip eden ve operasyonel güvenliği temin eden bir pozisyondur. Terim olarak “lostromo” kelimesi İtalyanca nostromo’dan, denizcilikte mürettebat sorumlusu anlamına gelen bir kelimeden gelir. ([Düze][1]) Türk denizcilik literatüründe ise “güverte lostromosu” ifadesi…

Azeri Alevi Var mı? Gelin, Biraz Mizah ve Merakla İnceleyelim! Evet, doğru okudunuz! Bugün tam da bu soruyu ele alıyoruz: Azeri Alevi var mı? Kim bilir, belki de siz de kendinizi bu soruyla birkaç kez karşı karşıya bulmuşsunuzdur. Belki bir arkadaşınız “Alevi” deyince kafanızı biraz karıştırmış, ardından bir Azeri tanıdığınız aklınıza gelmiş ve “Haa, acaba böyle bir şey var mı?” diye sormuşsunuzdur. İster inanın, ister inanmayın, bu soru aslında oldukça eğlenceli bir merak uyandırıyor! Şimdi, gelin bu konuda biraz mizahi bir şekilde düşündükten sonra, erkeklerin çözüm odaklı bakış açısıyla ve kadınların empatik yaklaşımlarıyla olayı bir kez de derinlemesine inceleyelim. Hazır…

Giriş Arkadaşlar, bazen “küçük” gözüken bir gelenek aslında ne kadar büyük bir anlam barındırıyor diye düşünürüm. İşte bu yüzden bugün sizlerle paylaştığım yazıda, bir tatlı ikramından çok daha fazlası olan o gelenekten — yani “Lokma hangi gün dökülür?” sorusuyla başladığımız, kökleri derine uzanan ve günümüzde hâlâ canlı şekilde süren anlamlı bir ritüeli birlikte keşfedeceğiz. Hem geleneksel yönleriyle hem de modern yansımalarıyla bakacağız; sadece “ne zaman” değil, “neden” de sorusuna cevap arayacağız. Hazırsanız başlayalım. — 1. Kökenleri ve Tarihsel Arka Plan Lokma tatlısının Anadolu kültüründeki yeri oldukça eskiye dayanıyor. Bu tatlı, Türk‑İslam kültüründe hayır işlerinin simgesi olarak kullanılmış. ([Bilgiustam][1]) Özellikle ölen…

Hayatın her anında, bazen en basit şeyler bile en büyük farkları yaratır. Bir yemek, bir malzeme ya da bir lezzet, hayatımızdaki büyük anlamları taşıyabilir. Bugün size anlatacağım hikâye, tuzun bile nasıl iki farklı bakış açısıyla yorumlanabileceğini gösterecek. Limon tuzu ile deniz tuzunun farkını anlamak için bir arayışa çıkan iki kişi… Limon Tuzu ve Deniz Tuzu: Farklar ve Benzerlikler Bir sabah, Deniz, mutfakta sabah kahvaltısını hazırlarken, limonlu bir tatlı yapmayı düşündü. Fakat bir şey eksikti. Tarifte limon tuzu kullanılması gerektiğini hatırladı ama evde sadece deniz tuzu vardı. “Acaba ikisi aynı şey mi?” diye düşündü. Çalışan, çözüm odaklı ve pratik biri olarak,…

Hasebiyle Hangi Dilde? Farklı Yaklaşımlar ve Toplumsal Perspektifler Bir dilin, ne zaman, nasıl ve kiminle konuşulacağı sorusu, aslında sadece bir dil bilgisi meselesi değil, toplumsal yapıları, kültürel normları ve bireysel deneyimleri derinlemesine şekillendiren bir sorudur. Bugün, “Hasebiyle hangi dilde?” sorusunu tartışırken, konunun sadece dil bilgisi çerçevesinde değil, aynı zamanda toplumun cinsiyet, duygu, empati gibi daha derin katmanlarında nasıl bir yere sahip olduğunu da irdelemeye çalışacağız. Erkeklerin objektif, veri odaklı bakış açıları ile kadınların toplumsal ve duygusal etkiler üzerinden dil kullanımına dair farklı perspektifleri nasıl şekillendirdiğini incelemek, bu konuya dair algılarımızı daha net bir şekilde belirlememize yardımcı olabilir. Peki, dil, gerçekten…

“Kadırga Devri” Nedir? Tarihsel Bir Analiz Giriş Tarihçi gözlemci olarak denizlerin, gemilerin ve deniz yoluyla kurulan medeniyetlerin izini sürerken karşıma çıkan kavramlardan biri “kadırga devri” ifadesidir. Bu yazıda bu kavramın neyi işaret ettiğini, tarihsel kökenlerini ve günümüzdeki akademik tartışmalarını ele alacağım. Denizcilik tarihinden çıkıp daha geniş bir medeniyet dönüşümüne işaret eden bir süreçtir bu: kürek‑güçten yelkenli ve ateşli silahlara geçiş, bu bağlamda kadırga devri. Tarihsel Arka Plan: Kadırga ve Donanma Teknolojisinin Dönüşümü “Kadırga”, genellikle kürekle ve yardımcı olarak yelkenle hareket eden, Akdeniz kıyılarına uygun yapıda bir savaş gemisidir. ([Vikipedi][1]) Antik çağlardan itibaren Akdeniz’de kullanılmış; örneğin Yunan, Roma, Bizans donanmalarında benzer çektiri tipleri…

Sılayım Ne Demek? Bilimsel Bir Bakış Açısıyla Herkese merhaba! Bugün oldukça ilginç ve bir o kadar da derin bir soruya cevap arayacağız: Sılayım ne demek? Bu soruyu duyan çoğumuz, belki de Türkçenin ne kadar zengin ve kültürel bir dil olduğunu fark etmişizdir. Ancak sılayım kelimesi, kökeninden anlamına kadar oldukça fazla konuşulmuş bir terim değil. Oysa sılayım, sadece dilimize özgü bir sözcük değil, anlamı ve kullanımıyla da ilgimizi çekiyor. Peki, sılayım nedir ve bilimsel açıdan nasıl bir anlam taşıyor? Gelin, bu kelimenin peşinden giderek, hem dilsel hem de kültürel bağlamda derinleşelim. — Sılayım Kelimesinin Kökeni ve Anlamı “Sılayım” kelimesi, köken olarak…

Merhaba sevgili dostlar, haydi gelin birlikte bir pencere açalım kelimelerin denizine: “leb‑i derya” ya da yaygın yazımıyla “leb i derya/ne demek ?” üzerine… Bu ifadeyi duyduğunuzda belki kulağınıza hafif deniz tuzu taşıyan bir melodi fısıldar gibi geliyor olabilir; çünkü gerçekten de öyle: bir kıyı, deniz, manzara gibi imgeleri çağrıştırıyor. Şimdi el ele verip bu kelimenin kökenine ineceğiz, günümüzde nerelerde karşımıza çıktığını irdeleyeceğiz ve gelecekte nasıl bir rolü olabilir diye konuşacağız. — Kökeni ve anlamı “Leb‑i derya”, Osmanlı Türkçesinden günümüze taşınmış bir tamlamadır. Kelimeyi iki parçaya ayırabiliriz: leb (kıyı, dudak, kenar) ve derya (deniz) — derya Farsçadan gelmiş, “deniz” anlamında. ([Nedir Ne Demek][1]) Bu tamlamada “denizin…

Jakar Saten Ne Demek? Siyaset Bilimi Perspektifinden Bir İnceleme Giriş: Güç İlişkileri ve Toplumsal Düzen Üzerine Siyaset bilimi, toplumları şekillendiren güç dinamiklerini, kurumları, ideolojileri ve bireysel hakları anlamaya çalışırken, her bir kavramın toplumsal düzenin inşasında önemli bir rol oynadığını ortaya koyar. Bu bağlamda, “Jakar saten” terimi birden fazla katmanlı bir anlam taşır. Sadece bir kumaş türü değil, aynı zamanda toplumsal statü, güç ilişkileri ve kadın ile erkek arasındaki eşitsiz ilişkilerin metaforik bir yansıması olabilir. Bir siyaset bilimci olarak, toplumsal yapılar ve bunların içinde şekillenen normlar üzerine düşündüğümüzde, “Jakar saten” gibi gündelik dilde sıkça karşılaşılan terimlerin, aslında güç ilişkilerini nasıl yansıttığı…